Περίληψη / Summary
Sergey Yurievich Temchin, Ο κανόνας «Γη χαίρε και ευφραίνου ...» στην ακολουθία για τη μετακομιδή των λειψάνων του αγίου Σάββα της Σερβίας: πρότυπα σύνθεσης
Η εργασία επικεντρώνεται στις κειμενικές πηγές των τροπαρίων του Κανόνα «Γη χαίρε και ευφραίνου ...» (ήχος πλ. β´), ο οποίος αποτελεί μέρος της ακολουθίας για τη μετακομιδή των λειψάνων του αγίου Σάββα της Σερβίας (6 Μαΐου) στο χειρόγραφο του 1600 (Βελιγράδι, Αρχείο της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, αρ. 339, φ. 124r-129v), όπου παρουσιάζεται ως ο δεύτερος κανόνας της ακολουθίας. Τα τροπάρια αυτού του κανόνα είναι δανεισμένα από παλαιοσλαβονικές εκκλησιαστικές εκδοχές έντεκα διαφορετικών πηγών, ως επί το πλείστον από μεταφρασμένους κανόνες (βυζαντινής προέλευσης) που αρχικά σχεδιάστηκαν για την εκκλησιαστική μνήμη άλλων αγίων, αλλά δευτερευόντως προσαρμόστηκαν για τον άγιο Σάββα της Σερβίας. Ο μεγαλύτερος αριθμός ύμνων δανείστηκε από τον κανόνα (ήχος πλ. β) για τη μετακομιδή των λειψάνων του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου (27 Ιανουαρίου) από τον Ιωσήφ τον Υμνογράφο, τον κανόνα (ήχος πλ. δ´) για τη μετακομιδή των λειψάνων του αγίου Θεόδωρου του Συκεώτου (15 Ιουνίου) από τον ίδιο συγγραφέα και τον κανόνα (ήχος πλ. δ´) για τον άγιο Σάββα της Σερβίας (14 Ιανουαρίου) από τον Θεοδόσιο του Χιλανδαρίου. Η χρήση του τελευταίου κανόνα είναι μοναδική και αυτό υποδηλώνει ότι είχε δευτερεύοντα ρόλο στον προκύπτοντα σερβικό κανόνα, ο οποίος, κρίνοντας από την εστίασή του στον Ιωάννη Χρυσόστομο, είναι αρκετά πρώιμος, παρά την απουσία πρώιμων χειρόγραφων αντιγράφων.
Sergey Yurievich Temchin, The Canon “The Earth Rejoices…” in the Service on the Translation of the Relics of Saint Sava of Serbia: composition models
The paper focuses on the textual sources of the troparia in the Canon “The Earth Rejoices…” (of the 6th mode), which is part of the Service on the Translation of the Relics of Saint Sava of Serbia (6 May) in the manuscript copy dated 1600 (Belgrade, Archive of the Serbian Academy of Sciences and Arts, no 339, fols. 124r–129v), where it is presented as the second canon of the service. The troparia of this can¬on are borrowed from Old Church Slavonic versions of eleven different sources, mostly translated (Byzantine in origin) canons initially designed for the church commemoration of other saints, but secondarily adapted for Saint Sava of Serbia. The largest number of hymns were borrowed from the canon (of the 6th mode) on the Translation of the Relics of Saint John Chrysostom (27 January) by Joseph the Hymnographer, canon (of the 8th mode) on the Translation of the Relics of Saint Theodore of Sykeon (15 June) by the same author, and the canon (of the 8th mode) to Saint Sava of Serbia (14 January) by Teodosije of Hilandar. The use of the latter canon is unique and this suggests that it had a secondary role in the resulting Ser¬bian canon, which, judging by its focus on John Chrysostom, is quite early, despite the absence of early manuscript copies.
