Πέμπτη 4 Ιανουαρίου 2024

Δεληχριστάκης Δημήτριος, Η Ακολουθία του νεοφανούς Οσίου Ευδοκίμου του Βατοπαιδινού













Περίληψη / Summary
Ο όσιος Ευδόκιμος είναι ένας νεοφανής άγιος, ο οποίος άσκησε τον αγγελικό βίο στην Μονή Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους. Το ευωδιάζον λείψανό του βρέθηκε στο κοιμητήριο της Μονής το 1840. Η μνήμη του εορτάζεται στις 5 Οκτωβρίου, η δε ασματική του Ακολουθία ευρίσκεται σε ανώνυμο ακέφαλο χειρόγραφο της Μονής Βατοπαιδίου. Η Ακολουθία αυτή είναι γραμμένη σε μεσοβυζαντινή, μικρογράμματη και μαργαριτόπλεκτη γραφή. Τα προσόμοια και τα ιδιόμελα-δοξαστικά του οσίου ευρίσκονται μελοποιημένα, από τον Ματθαίο Βατοπεδινό, στην Πανηγυρική (Χφ. Βατοπαιδίου 1601 καί Πανηγυρική Α΄, Άγιον Όρος 1997). Το μέλος τους είναι το σύνηθες αγιορείτικο της εποχής μετά τις πρώτες δεκαετίες από την εφαρμογή της νέας μεθόδου σημειογραφίας. Ακολουθείται μεν το κλασσικό μέλος, κατ΄ αρχήν, εισάγονται όμως και νέα, μικρά συνήθως, μελωδικά σχήματα, χαρακτηριστικά του αγιορείτικου ύφους, ενώ σημειώνονται οι προσωπικές κινήσεις της φωνής του μελοποιού. Καταγράφοντας με τον τρόπο αυτό, πληθωρικά, την προφορικότητα. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται η ασματική Ακολουθία του Νεοφανούς Οσίου Ευδοκίμου του Βατοπεδινού, όπως και οι μελοποιήσεις του Ματθαίου με εκτενή σχόλια περί της τροπικότητας. Επίσης προσαρμόζονται οι ειρμοί των κανόνων και τα εξαποστειλάρια, σύμφωνα με το κλασσικό μέλος. Με τον τρόπο αυτό παρουσιάζεται μία πλήρης Ακολουθία, με τα απαραίτητα μουσικολογικά σχόλια και σημειώσεις.

Saint Eudokimos is a newly-appeared saint, who practiced the angelic life in the Monastery of Vatopedi on Mount Athos. His fragrant remains were found in the cemetery of the Monastery in 1840. His memory is celebrated on October 5, and his Asmatic Service is found in an anonymous headless manuscript of the Vatopedi Monastery. This Sequence is written in mid-Byzantine, microgrammatic and pearl-braided script. The proshomoion and idiomelo-doxastics of the saint are found set to music, by Matthew Vatopedinos, in the Panegyriki (Cf. Vatopediou 1601 and Panigyriki I, Mount Athos 1997). Their melos is the usual Agioritei of the time after the first decades of the application of the new method of notation. While the classical music text is followed, in principle, new, usually small, melodic shapes, characteristic of the Agioritei style, are also introduced, while the personal movements of the composer's voice are noted. Recording in this way, exuberantly, orality. In this paper, the Asmatic Service of the Neophanous Saint Eudokimos of Vatopedinos is presented, as well as the compositions of Matthew with extensive comments on the modality. Also, the rule lines and hexapods are adjusted, according to the classic music text. In this way a complete Sequence is presented, with the necessary musicological comments and notes.