Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου 2023

ხახანაშვილი ალექსანდრე (რედ.), ათონის ივერიის მონასტრის 1074 წ / Xaxanaşvili Aleksandr (ed.),1074 of the Iviron Monastery of Athos. Manuscript with Agapes













PDF 


Περιγραφή
Οι Αγάπες του Αγίου Όρους - το αγιογραφικό βιβλίο της γεωργιανής Μονής του Αγίου Όρους των Ιβήρων, δηλαδή το Συνοδικόν - μέρος του χειρογράφου που αντιγράφηκε στον Άθωνα το 1074 και το οποίο είναι γνωστό στην επιστημονική βιβλιογραφία ως "Συλλογή του Αγίου Όρους". Με πρωτοβουλία, με την υποστήριξη του ιερέα Ιακώβου και του συγγραφέα-υμνογράφου Ζωσιμά. Η συλλογή συντάχθηκε και γράφτηκε στην πρωτότυπη μορφή της το 1074 από τον Mikael Daghalisoneli, μέλος της αδελφότητας της γεωργιανής μονής. Διατηρείται στο Εθνικό Κέντρο Χειρογράφων (Α 558).
Υπάρχουν τρεις εκδόσεις της συλλογής του Άθωνα. Η τρίτη έκδοση πραγματοποιήθηκε στο πρώτο μισό του 12ου αιώνα από τον Ioane Taflaisdze, μέλος της αδελφότητας της μονής Ιβηρών, με εντολή του ηγουμένου της μονής, Ioane Kalakala. Η ανάγκη γι' αυτό προκλήθηκε από την ακόλουθη περίσταση: Οι Αγάπες που έγραψε ο Mikael Daghalisoneli, ταξινομημένες με ημερολογιακή σειρά (συνολικά - περίπου 50 Αγάπες  τοποθετήθηκαν στο χειρόγραφο πριν από τον βίο και τα κηρύγματα του Ιωάννη του Θεολόγου. Παράλληλα, υπήρχαν αγάπες γραμμένες σε ξεχωριστά χειρόγραφα ή με τη μορφή ξεχωριστών καταλόγων, οι οποίες ήταν δύσκολο να χρησιμοποιηθούν σε καθημερινή βάση. Έγινε αναγκαία η συμπερίληψή τους σε ξεχωριστή συλλογή αγάπης, η οποία ήταν τεχνικά αδύνατη λόγω έλλειψης χώρου, οπότε ο Ioane Taplaisdze μετέφερε το βιβλίο της Αγάπης στο τέλος του χειρογράφου. 
Άφησε άθικτες τις πέντε πρώτες σελίδες του κειμένου του Mikael Daghalisoneli, συνολικά 22 αγάπες (η ακολουθία αρχίζει με την Αγάπη του Ioane Svingelozi, Tornikuvola), και ξαναέγραψε το υπόλοιπο υλικό με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι δυνατή η προσθήκη νέου υλικού στο εσωτερικό του, τηρώντας παράλληλα τη χρονολογική-ημερολογιακή σειρά. Με αυτόν τον τρόπο αναμείχθηκαν οι Αγάπες του Νταγκαλόνου με το νέο υλικό που έφερε στο Συνοδικό ο Taflaisdze. Το βιβλίο των Αγαπών που επιμελήθηκε ο Taflaisdze τελείωνε με την Αγάπη αριθ. 137. Μετά το θάνατό του, στο 2ο μισό του 12ου αιώνα, άρχισαν να συμπληρώνονται οι κενές σελίδες και οι σελίδες που άφησε το βιβλίο των παραμυθιών. Αργότερα, στο χειρόγραφο του 16ου αιώνα, προστέθηκαν δύο φύλλα etrat, στα οποία γράφτηκαν οι αγάπες του Αταμπάγκ του Σαμτσκί και του Αμβρόσιου, του πρεσβύτερου του Αταμπάγκ Καϊχοσρό. Μέχρι σήμερα έχουν φτάσει στη συλλογή του Άθω 166 αγάπες. Το Συνοδικόν αποτελεί ανεκτίμητη πηγή για τη μελέτη της ιστορίας της γεωργιανής μονής του Αγίου Όρους και της προσωπογραφίας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.