.jpg)
Περίληψη / Summary
Angelovska-Panova Maja, Άγιον Όρος και η βογομιλική - ησυχαστική αντιπαράθεση
Από τον 10ο αιώνα, το Άγιο Όρος αποτελούσε συνεχώς ένα κέντρο της Ορθοδοξίας που επηρέαζε όχι μόνο τη βυζαντινή θρησκευτική ζωή, αλλά και την πολιτική, την κοινωνία και τις τέχνες. Τον 14ο αιώνα, η εφαρμογή του Ησυχασμού ήταν κυρίαρχη. Ήταν ένα είδος μοναχισμού, επικεντρωμένο κυρίως στην έντονη περισυλλογή που συνήθως κατέληγε σε υποστατική ένωση με τον Θεό. Ταυτόχρονα, υπό την επίδραση κάποιας ετερόδοξης προπαγάνδας, διείσδυσαν οι μασσαλιανές καθώς και οι βογομιλικές τάσεις, ισχυριζόμενοι ότι βίωναν την ουσία του Θεού, αλλά και απορρίπτοντας τα μυστήρια του επίσημου Χριστιανισμού ως προς το θεσμικό του νόημα. Η διαμάχη εντάθηκε όταν ο Βαρλαάμ της Καλαβρίας επέκρινε τον Ησυχασμό ως αιρετικό, οδηγώντας σε μια σειρά θεολογικών συζητήσεων. Τελικά, οι διδασκαλίες του Παλαμά επικυρώθηκαν από τις Παλαμικές Συνόδους (1341-1351), επικυρώνοντας τον Ησυχασμό ως ορθόδοξο δόγμα, ενώ οι Βογόμιλοι καταδικάστηκαν. Αυτή η σύγκρουση διαμόρφωσε τη βυζαντινή πνευματικότητα και εδραίωσε την επιρροή του Ησυχασμού στον ορθόδοξο μοναχισμό, ιδιαίτερα στο Άγιο Όρος.
Since 10th Century Mount Athos continuously represented a center of Orthodoxy that impacted not only on a Byzantine religious life, but also on politics, society and arts. In 14th century the practice of Hesychia was dominant. It was a kind of monasticism, mainly concentrated on the intensive contemplation that usually resulted with hypostatic union with God. At the same time under the influence of some heterodox propaganda, the Massalian as well as Bogomil tendencies penetrated, claiming to experience the essence of God, but also rejecting the sacraments of the official Christianity in respect of its institutional meaning. The controversy intensified when Barlaam of Calabria criticized Hesychasm as heretical, leading to a series of theological debates. Ultimately, Palamas’ teachings were upheld by the Palamite Councils (1341 – 1351), affirming Hesychasm as Orthodox doctrine, while the Bogomils were condemned. This conflict shaped Byzantine spirituality and solidified Hesychasm’s influence in Orthodox monasticism, particularly on Mount Athos.
