Περίληψη / Summary
Delouis Olivier, Θυμούμενοι τον Αθανάσιο τον Αθωνίτη στον 14ο αιώνα
Ο Αθανάσιος ο Αθωνίτης (περίπου 925/30–περίπου 997/1000) είναι μια από τις πιο γνωστές προσωπικότητες της βυζαντινής μοναστικής ιστορίας. Το κεφάλαιο αυτό εξετάζει πώς η τιμή του εξαπλώθηκε στο χρόνο και στο χώρο μετά το θάνατό του. Μια ανάλυση του αγιογραφικού και εικονογραφικού υλικού υποδηλώνει μια αξιοσημείωτη αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για τον Αθανάσιο στη Λάυρα του Αγίου Όρους τον 14ο αιώνα. Ωστόσο, οι συγγραφείς της περιόδου αυτής φαίνονται απορροφημένοι από θεολογικά ζητήματα, ιδίως τον ησυχασμό, σε σημείο που παραμελούν τα επιτεύγματα του Αθανασίου στον πειθαρχικό και κοινοβιακό μοναχισμό. Από τότε και μετά, ο Αθανάσιος συνοδεύεται στα σύγχρονα κείμενα από έναν άλλο ιδρυτή, τη θρυλική μορφή του Πέτρου του Αθωνίτη, ο οποίος απεικονίζεται ως ο αιγύπτιος ασκητής Ονούφριος. Αυτή η λεπτή αλληλεπίδραση παραλληλισμών και μιμητισμού αποτελεί παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η μοναστική ταυτότητα του Αγίου Όρους επαναδιαπραγματεύτηκε κατά την Παλαιολόγεια περίοδο.
Athanasios the Athonite (ca. 925/30–ca. 997/1000) is one of the most renowned figures in Byzantine monastic history. This chapter examines how his cult spread over time and space after his death. An analysis of hagiographic and iconographic material suggests a notable resurgence of interest in Athanasios at Lavra on Mount Athos in the 14th century. However, the authors of that period seem preoccupied with theological issues, notably hesychasm, to the point of neglecting Athanasios’ achievements in disciplinary and cenobitic monasticism. From then on, Athanasios is accompanied in contemporary texts by another founder, the legendary figure of Peter the Athonite, himself depicted as the Egyptian ascetic Onuphrios. This subtle interplay of parallels and imitation is an example of how the monastic identity of the Holy Mountain was renegotiated during the Palaiologan period.
