Παρασκευή 19 Ιανουαρίου 2024

Κούτρας Παναγιώτης, Κοσμική μουσική σε χειρόγραφους κώδικες του Αγίου Όρους.












PDF 

Περίληψη / Summary

Η βυζαντινή μουσική μας παράδοση περικλείει τόσο την εκκλησιαστική όσο και την κοσμική της μορφή. Στις μέρες μας, με τον όρο βυζαντινή μουσική ορίζουμε μόνο την εκκλησιαστική μορφή και όχι την κοσμική χάνοντας με αυτό τον τρόπο την διασύνδεση μεταξύ τους. Σε άλλες περιπτώσεις, η παραδοσιακή μουσική είναι γνωστή με τον όρο «θύραθεν» μουσική δίνοντας έτσι μια πιο στενή σχέση με την εκκλησιαστική μορφή της. Κάθε είδος και γνώση πέρα της Θεολογικής και της Εκκλησιαστικής χαρακτηρίστηκε « ως Θύραθεν παιδεία». Η παιδεία αυτή δεν θεωρείται εξοβελιστέα, απλώς μη αρμόζουσα και δόκιμη για τη λατρεία. Είναι η μουσική των επισήμων τελετών στο Παλάτι και τον Ιππόδρομο, στις αυτοκρατορικές και τις άλλες πανηγυρικές πομπές· είναι η μουσική στα γεύματα, τα δείπνα, τα συμπόσια και στις ποικίλες διασκεδάσεις. Η σύνδεση μεταξύ των δύο αυτών ειδών φαίνεται από το γεγονός ότι μέχρι τις μέρες μας χρησιμοποιούνται οι ορολογίες σε επίπεδο ονοματολογίας ήχου και σειράς διαστημάτων αφού στην πραγματικότητα πρόκειται για το ίδιο άκουσμα θέσεων με μια πιο ελεύθερη εκτέλεση την παραδοσιακή μουσική. Το Άγιον Όρος πέρα από τον τεράστιο όγκο σε αξία και υλικό της βυζαντινής Εκκλησιαστικής μουσικής διαφύλαξε μερικές από τις πλέον πολύτιμες πληροφορίες για την γνώση της εκτός του Ιερού Ναού και του Αγίου Όρους μουσικής μας παραδόσεως Στην πορεία της βυζαντινής μουσικής ανά τους αιώνες πολλοί σπουδαίοι Πρωτοψάλτες και Λαμπαδάριοι του Πατριαρχικού Ναού, καθώς και λόγιοι και ευγενείς Φαναριώτες, ήταν χειριστές μουσικών οργάνων και γνώριζαν την « θύραθεν μουσική ». Μερικοί από τους γνωστούς είναι ο Πέτρος Πελοπόννησος, ο Ιάκωβος Πρωτοψάλτης, ο Γρηγόριος Πρωτοψάλτης κ.α. Σήμερα είναι γνωστοί κώδικες και έντυπες εκδόσεις με τουλάχιστον δυόμισι χιλιάδες σελίδες εξωτερικής μουσικής καταγεγραμμένης σε βυζαντινή παρασημαντική. Ένα πολύ σημαντικό χειρόγραφο που διαφύλαξε το Άγιον Όρος είναι ο κώδικας Ιβήρων 1189, που περιέχει ένα περσικό τραγούδι της εποχής του 16ου αιώνα. Στην διπλωματική αυτή εργασία θα προσπαθήσουμε να μελετήσουμε και να αναδείξουμε την εξωτερική μουσική όπως διασώθηκε παρουσιάζετε μέσα από τα χειρόγραφα του Αγίου Όρους
Our Byzantine musical tradition includes both ecclesiastical as well as its secular form. Nowadays, we define only the ecclesiastical form with the term Byzantine music and not the secular form. As a result, the interconnection between them is lost. In other cases, traditional music is known as «secular music» thus giving a closer relationship with its ecclesiastical form. Every kind and knowledge beyond the Theological and Ecclesiastical (music) was characterized as «secular education». This education it is not considered eradicable just inappropriate for the worship. It is the music of the official ceremonies in the Palace and at the Hippodrome. It is also characterized as the music of imperial and other solemn processions. Meals, dinners and banquets includes this music. Until today, the connection between these two species, it is shown by the use of terms on level of audio nomenclature and spacing. Ιt is the same listening to positions with a freer execution of traditional music. Mount Athos apart from its huge volume in value and material Byzantine Ecclesiastical music has preserved some of the most valuable information about the knowledge outside the Holy Temple and Mount Athos, of our music tradition. During Byzantine music over the centuries many great Protopsalters and Candlesticks of the Patriarchal Church, as well as learned and noble Phanariotes, were known how to use musical instruments. They knew the "secular music". Some of them are Petros Peloponnisios, Iakovos Protopsaltis, Grigorios Protopsaltis etc. Today codes and printed versions are known with at least two and a half thousand pages of external music recorded on Byzantine parasignificant. A very important manuscript that preserved Mount Athos is the Iberian code 1189, which contains a Persian song of the 16th century. In this postgraduate work, we will try to study and highlight external music as it was saved through the manuscripts of Mount Athos