Στο παρόν άρθρο παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην επιστημονική βιβλιογραφία ένα θεμελιώδες έργο, πρόσφατο ευρεθέν στα μοναστηριακά αρχεία του Αγίου Όρους και αφιερωμένο στην ιστορία του Άθω, η “Αθωνιάς”. Προσδιορίζεται η σχέση του έργου αυτού με τη Ρωσική μονή του Αγίου Παντελεήμονα. Το άρθρο αναφέρει όλες τις γνωστές σήμερα εκδοχές αυτού του θεμελιώδους ιστοριογραφικού έργου του αγιορείτη μοναχού Ιακώβου Νεασκητιώτου.
Λέξεις-κλειδιά: Αθωνιάς, Ιάκωβος Νεασκητιώτης, ιστοριογραφία, Αντώνιος Πετσέρσκι, Ρωσική Μονή του Αγίου Παντελεήμονα
