Περίληψη / Summary
Η εργασία ασχολείται με τις σχέσεις που συνέδεαν τον μοναχό Αθανάσιο τον Αγιορείτη (μεταξύ 925 και 930 - τέλη 10ου - † αρχές 11ου αιώνα) με τον αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά (περ. 912 - † 11.12.969, αυτοκράτορας από το 963), αναλύει τα αποσπάσματα των πηγών που συνδέονται με το όνομα του ιδρυτή της Μεγίστης Λαύρας, τα οποία περιέχουν τυχόν χαρακτηριστικά του αυτοκράτορα. Πραγματοποιείται σύγκριση των στοιχείων αυτών με τα στοιχεία του Λέοντα του Διακόνου και του Ιωάννη Σκυλίτση. Ως αποτέλεσμα της διεξαχθείσας έρευνας προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
Η εικόνα του αυτοκράτορα που παρουσιάζουν ο Ιωάννης Σκυλίτζης και ο Λέων ο Διάκονος -η εικόνα ενός πολεμιστή και ενός πολιτικού άνδρα- συμπληρώθηκε με τις πληροφορίες από τους Βίους του Αθανασίου του Αθωνίτη και το Τυπικό του. Το αποτέλεσμα ήταν μια τρισδιάστατη πολυχρωμική εικόνα. Η σιωπή του Λέοντα του Διακόνου και του Ιωάννη του Σκυλίτση σχετικά με τη σχέση μεταξύ μοναχού και πολεμιστή μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι τα συγγράμματά τους έδιναν έμφαση στη στρατιωτική και πολιτική ιστορία. Μπορούμε να εμπιστευτούμε το Τυπικό του μοναχού Αθανασίου του Αθωνίτη, το οποίο μας δίνει τη γνώμη ενός εκ των δύο συμμετεχόντων σε αυτή την πνευματική ένωση, καθώς και τις πληροφορίες από τους Βίους του, οι οποίες μας επιτρέπουν να συμπεράνουμε ότι οι δύο αυτές εξέχουσες προσωπικότητες είχαν μια στενή, αν και σχετικά βραχύβια, σχέση που είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία της Μεγίστης Λαύρας, της παλαιότερης μονής στον Άθωνα σήμερα.
The paper deals with the relations that connected the Monk Athanasius of Athos (between 925 and 930 – the end of the 10th – † beginning of the 11th century) with the Emper- or Nikephoros Phokas (c. 912 – † 11.12.969, emperor since 963), analyses the passages of the sources connected with the name of the founder of the Great Lavra, which contain any char- acteristics of the emperor. The comparison of these data with the data of Leo the Deacon and John Skylitzes is carried out. As a result of the conducted research the following conclu- sions are made. The emperor’s image that John Skylitzes and Leo the Deacon draw – the image of a warrior and a statesman – was supplemented with the information of hagiog- raphy, namely the Lives of Athanasius of Athos and his Typikon. The result was a three- dimensional polychrome image. The silence of Leo the Deacon and John of Scylitzes about the relationship between the monk and the warrior can be explained by the fact that their writings emphasized military and political history. We can trust the Typikon of the Monk Athanasius of Athos, which gives us the opinion of one of the two participants in this spir- itual union, as well as the information from his Lives, which allows us to conclude that these two outstanding personalities had a close, albeit relatively short-lived, relationship that resulted in the creation of the Great Lavra, the oldest monastery on Athos today.
Keywords: JohnSkylitzes, LeotheDeacon, The Monastery of Great Lavra
