Περίληψη / Summary
Το παρόν άρθρο ασχολείται με τη μετάβαση του μικρού μοναστικού ιδρύματος του Κλήμεντος (που ιδρύθηκε περίπου στα μέσα του 10ου αιώνα ;) σε ένα από τα πρώτα κοινοβιακά μοναστήρια του Αγίου Όρους, τη μονή Ιβήρων, που ιδρύθηκε περίπου το 979/80 από μια ομάδα Γεωργιανών αριστοκρατών. Τα έγγραφα παρέχουν την ιστορική εξέλιξη της νέας μονής και την πρακτική της αφιέρωσης πολύτιμων αντικειμένων από τους επιφανείς προστάτες του. Από την άλλη πλευρά, οι ανασκαφικές εργασίες και το πρόσφατο πρόγραμμα αναστήλωσης που πραγματοποιήθηκαν από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους στο παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, έφεραν στο φως σημαντική τεκμηρίωση για τη μετατροπή του καθολικού της παλαιάς μονής του Κλήμεντος σε διώροφη εκκλησία που χτίστηκε στα τέλη του 10ου - αρχές του 11ου αιώνα, μαζί με το νεότερο (σημερινό) καθολικό της Ιβήρων, από τους Γεωργιανούς προστάτες. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα που προέκυψαν από τα αρχαιολογικά δεδομένα ρίχνουν φως στο θέμα αυτό.
Liakos Dimitrios, The ‘Lavra of Clement’ and the early monastery of Iviron. Historical and archaeological context
This paper deals with the transition of the small monastic establishment of Clement (founded around mid-10th c.?) to one of the early coenobitic Athonite monasteries, that of Iviron, founded around 979/80 by a group of Georgian aristocrats. The documents provide the historical development of the new monastery and the practice of dedication precious objects by its illustrious patrons. On the other hand, the excavation works and the recent restoration project carried out by the Ephorate of Antiquities of Chalkidike and Mt Athos at the chapel of St John the Forerunner, brought to light a significant documentation on the transformation of the catholicon of the ancient monastery of Clement to the two - storey church built at the late 10th – very early 11th century, along with the catholicon of Iviron, by the Georgians patrons. The preliminary results arisen by the archaeological data shed light to this topic.